“Bankanın avukatı tarafından borçlu yakını olan ilgili kişiye haciz ihbarnamesi gönderilmesi suretiyle kişisel verilerinin işlenmesi hakkında” Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 21/10/2021 tarihli ve 2021/1069 sayılı Karar Özeti
İlgili kişinin Kuruma intikal eden şikâyetinde özetle; borçlu yakını olarak bir Banka avukatınca kendisine İcra İflas Kanunu’nun 89’uncu maddesinin (1) numaralı fıkrası kapsamında gönderilen haciz ihbarnamesi ile kişisel verilerinin açık rızası alınmaksızın ihbarnamede yer alan üçüncü kişilerle paylaşıldığını tespit ettiği ve bu konuya ilişkin olarak hem Banka’ya hem de Banka avukatına başvurulduğu belirtilerek veri sorumlusu hakkında gereğinin yapılması talep edilmiştir.
Konuya ilişkin yapılan inceleme neticesinde, Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 21/10/2021 tarih ve 2021/1069 sayılı Kararı ile;
Somut olayda İcra İflas Kanunu’nun 89’uncu maddesinin (1) numaralı fıkrası kapsamında düzenlenen haciz ihbarnamesinde yer alan üçüncü kişilerin alacaklı vekili tarafından icra müdürlüğüne bildirilmesi nedeniyle veri sorumlusunun Banka Avukatı olduğunun görüldüğü,
Veri sorumlusunun vekili olduğu Banka adına borçlu tarafın yakınlarına 89/1 haciz ihbarnamesi göndermesinde, Bankanın haklarını ve menfaatlerini korumak amacıyla hareket ettiği, bu anlamda Avukatlık Kanunu’ndan kaynaklanan yükümlülükleri ve yürütmekte olduğu icra işlemleri bakımından İcra İflas Kanunu ve ikincil mevzuat düzenlemelerinden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla ilgili birim/mercilere bildirme yetkisi olduğu ve bu bağlamda işlediği kişisel verilerin Kanun’un 5’ inci maddesinin (2) numaralı fıkrası çerçevesinde ilgili kişinin açık rızası olmaksızın işlemesinin kanuna uygun olacağı kanaatine varıldığı değerlendirmelerden hareketle;
Bankanın somut olayda veri sorumlusu olmaması nedeniyle Kanun kapsamında hakkında yapılacak bir işlem olmadığına,
Avukat tarafından vekili olduğu bankanın alacağını tahsil etmek amacı ile yürütmekle yükümlü olduğu işlemlerin tesisi için üçüncü kişilere İcra ve İflas Kanunu’nun 89’uncu maddesinin (1) numaralı fıkrası kapsamında haciz ihbarnamesi gönderilmesi amacıyla ilgili kişinin adı, soyadı, kimlik numarası ve adres bilgisinin işlenmesi Kanun’un 5’inci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (e) bendinde yer alan “bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için veri işlemenin zorunlu olması hükmü” kapsamında Kanuna uygun olduğu değerlendirildiğinden söz konusu şikâyet ile ilgili olarak veri sorumlusu Avukat hakkında da Kanun kapsamında tesis edilecek bir işlem olmadığına karar verilmiştir.
Sonuç:
Olaya bakıldığında banka avukatının ilgili kişiye haciz ihbarnamesi göndermesi İcra-İflas Kanunu ve Avukatlık Kanunu gereğince yükümlülükleri arasındadır. Veri sorumlularının kanundaki şartları iyi bilmeleri yapacakları işlerde daha hukuka uygun hareket etmelerini sağlamaktadır. Kanunun 5.maddesinin 2.fıkrası gereği açık rıza alınmaması sayılan nedenlerle hukuka uygun görülmüştür fakat açık rıza şartı her olay bazında özellikle bankalar için iyi değerlendirilmesi gereken önemli bir konudur. Açık rıza alınmaksızın yapılan veri işleme faaliyetleri sonucunda veri sorumluları büyük cezai yaptırımlarla karşılaşabilirler.
Kararın devamına ulaşabilmek için; https://kvkk.gov.tr/Icerik/7262/2021-1069
“Banka tarafından ilgili kişinin cep telefonu numarasına SMS gönderilmesi suretiyle kişisel verilerinin hukuka aykırı olarak işlenmesi” hakkında Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 02/11/2021 tarihli ve 2021/1104 sayılı Karar Özeti
İlgili kişinin Kuruma intikal eden şikâyetinde özetle; verilerinin silinmesi için veri sorumlusu Bankadan talepte bulunduğu, Banka tarafından verilen cevapta bu hususta gerekli işlemlerin yapıldığının belirtildiği, buna rağmen Bankadan SMS ve e-posta ile bilgilendirme mesajları gönderilmeye devam edildiği ve bu hususta Bankaya başvurulduğu, verilen yanıtta “Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik” düzenlemesinin gerekçe gösterildiği belirtilerek veri sorumlusu hakkında gereğinin yapılması talep edilmiştir.
Banka ile ilgili kişi arasındaki müşteri ilişkisinin 2005 yılında başladığı, ilgili kişinin talebi üzerine Banka nezdindeki aktif ürünlerinin 03.08.2019 tarihinde kapatıldığı,
İlgili kişinin müşterisi olduğu Banka’ya kendisine ait iş ve işlemlerde ulaşılması adına vermiş olduğu telefon numarası bilgisinin, Banka nezdindeki hesaplarını kapatmış olmasına diğer bir ifadeyle pasif hale getirmiş olmasına ve Bankanın da kişisel verilerin saklama amacı dışında işlenmeyeceği yönünde ilgili kişiye cevap vermiş olmasına rağmen, veri sorumlusu tarafından başlangıçta alınan işleme amacından başka bir amaçla SMS göndermek suretiyle ilgili kişinin kişisel verilerini işlemesinin farklı bir işleme amacına hizmet ettiği,
Veri sorumlusunun sunduğu belgeler ile 5411 sayılı Kanun’un 42’nci maddesinde belirtilen 10 yıl saklama süresi hükmü ve 6698 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinde belirtilen “İlgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilme” ilkesinin birlikte değerlendirilmesi neticesinde, ilgili kişinin banka nezdindeki son işleminin 03.08.2019’da gerçekleştirilen aktif ürünlerinin kapatılması işlemi olduğu ve dolayısıyla son işlem tarihi üzerinden 10 yıllık sürenin geçmemiş olduğu dikkate alındığında; ilgili kişinin kişisel verilerinin işlenmesini gerektiren sebeplerin henüz ortadan kalkmaması sebebiyle silme talebinin veri sorumlusu tarafından yerine getirilmemesinin hukuka aykırı olmadığı,
Şikâyete konu SMS’lerin gönderildiği döneme ilişkin, yeni tip Covid 19 salgını ile mücadele kapsamında İçişleri Bakanlığı’nın 81 İl Valiliği’ne, büyükşehir statüsündeki 30 il ile Zonguldak’ta 30.04.2020 günü saat 24.00 ile 03.05.2020 günü saat 24.00 arasında sokağa çıkma kısıtlamasının uygulanacağına ilişkin 03.04.2020 tarih ve 6235 sayılı Sokağa Çıkma Kısıtlaması Genelgesini gönderdiği, genelgede bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi işlem merkezleri ile çalışanlarının asgari sayıda olmak kaydıyla sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutulanlar listesinde belirtildiğinin görüldüğü,
İlgili kişinin kişisel verilerinin silinmesi talebi ile ilgili olarak Bankanın kişisel verilerin saklama amacı dışında işlenmeyeceği yönünde ilgili kişiye verdiği cevaba rağmen Banka tarafından bilgilendirme amaçlı SMS göndermek suretiyle ilgili kişinin kişisel verilerini işlemesinin Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan herhangi bir işleme şartına dayanmadığı dikkate alındığında,
Kanun’un 12’nci maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer alan yükümlülüklerini yerine getirmeyen veri sorumlusu hakkında Kanun’un 18’inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendi kapsamında 50.000 TL idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir.
Sonuç:
Somut olayda müşteri banka hesabını 2019 yılında kapatmasına rağmen banka tarafından mesajlar almaya devam etmiştir. Bankanın savunmasına bakıldığında özellikle Covid-19 döneminde bütün eski ve yeni müşterilerini bilgilendirmek amacıyla mesajlar atıldığı söylense de somut olayda bilgilendirme içerikli mesajların iletilmesi suretiyle ilgili kişinin kişisel verisinin işlenmesinde Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan herhangi bir işleme şartının bulunmadığı, öte yandan işlemenin Kanun’un 4’üncü maddesinde yer alan kişisel verilerin işlenmesinde “belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenme” ve “işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma” ilkelerine uyulması zorunluluğuna da aykırı olduğu dikkate alındığında Kanun’un 12’nci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendi uyarınca veri sorumlusunun kişisel verilerin hukuka aykırı olarak işlenmesini önlemek amacıyla uygun güvenlik düzeyini temin etmeye yönelik gerekli her türlü teknik ve idari tedbirleri almadığı kanaatine varılmıştır.
Kararın tamamına ulaşmak için; https://kvkk.gov.tr/Icerik/7263/2021-1104
“İlgili kişi anne ve ilgili kişi sıfatını haiz çocuğunun fotoğrafları da kullanılmak suretiyle ilgili kişi hakkında gerçek dışı, şeref ve haysiyet kırıcı bir televizyon haberi yapıldığı iddiası” hakkında Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 02/12/2021 tarihli ve 2021/1217 sayılı Karar Özeti
Başvuruya konu Ana Haber programında, ilgili kişinin ve çocuğunun fotoğrafları kullanılarak ilgili kişinin ilk evliliğinden bir oğlunun ve bir kızının olduğu, altı yıldır da başkası ile evli olduğu ve ilk evliliğinden olan oğlunun ilgili kişiyi bıçakladığı, bıçak darbelerinden birinin ilgili kişinin kalbine geldiği, ilgili kişinin yaşam savaşı verdiği, cani evladın ise tutuklandığı ifadelerini içeren yayının yapıldığı,
İlgili kişinin habere konu olayın geçtiği ilde ikamet etmediği, eşinden de boşanmadığı, ayrıca bıçaklanmasının da söz konusu olmadığı, dolayısıyla habere konu olayın da ilgili kişi ve çocuğu hakkında olmadığı, gerçeğe aykırı haber yapılırken ilgili kişinin Facebook sayfasından alınan fotoğrafın amacı dışında kullanılmasının ve yayılmasının hukuka açıkça aykırı olduğu,
Hukuka aykırı olarak kullanılan fotoğrafla yapılan haber nedeniyle 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 132 ila 138’inci maddelerinde düzenlenen suçların işlendiğinden bahisle Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulduğu,
Yapılan şikâyete istinaden başlatılan inceleme çerçevesinde;
Medya şirketinden savunması istenilmiş olup, Kendilerinin 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun kapsamında kurulmuş, özel televizyon yayıncılığı alanında faaliyet gösteren, yayınları ve faaliyetleri 6112 sayılı Kanun’da belirlenen kurallara, yayın ilkelerine ve Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) denetimine tabi bir şirket oldukları,
Kendilerine iletilen Kurum yazısında özetlenen şikâyet dilekçesi kapsamında haberdeki fotoğrafın herkese açık olduğu anlaşılan Facebook sayfasında yer aldığının ifade edildiği, bu yüzden söz konusu fotoğrafın kanuna aykırı bir şekilde elde edilmediğinin veya gizli bir veri olmadığının açık olduğu, kaldı ki fotoğrafların tamamen kapatılarak yayınlandığı,
Somut olayda genel bir kanun olan 6698 sayılı Kanun ile özel bir kanun olan 6112 sayılı Kanun arasında bir çatışmanın da söz konusu olduğu, ancak şikâyet konusu haber hakkında 6698 sayılı Kanun’un uygulama alanı bulamayacağı ve bu durumun da 6698 sayılı Kanun’un 28’inci maddesi ile getirilen tam istisnanın isabetinin bir kez daha tezahürü olarak kabul edilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Konuya ilişkin yürütülen inceleme neticesinde, Kurulun 02/12/2021 tarihli ve 2021/1217 sayılı kararı ile;
Dosyaya sunulan bilgi ve belgeler, 6698 sayılı Kanun’un 1, 2, 3, 4, 5, 6 ve 8’inci madde hükümleri ışığında ele alındığında; ilgili kişinin isim ve soy isim bilgileri ile ilgili kişi ve çocuğuna ait bir fotoğrafın adı geçen kişilerin kimliklerini belirli veya belirlenebilir kılmaları nedeniyle “kişisel veri” niteliğini haiz olacakları, ayrıca ilgili kişinin isim ve soy isim bilgileri ile ilgili kişi ve 6698 sayılı Kanun hükümleri dâhilinde ilgili kişi sıfatını haiz olan ilgili kişinin çocuğuna ait fotoğrafın medya şirketi bünyesinde kayıt altına alma, depolama, yayınlama vb. fiillere konu edilmesinin 6698 sayılı Kanun uyarınca birer “kişisel veri işleme faaliyeti” teşkil edeceği, bahsi geçen kişisel veri işleme faaliyetlerini yürüten medya şirketinin 6698 sayılı Kanun önünde “veri sorumlusu” olacağı,
İlgili kişilere ait fotoğrafın medya şirketi tarafından blurlanmak/buzlanmak suretiyle yayınlanmış olmasının somut olayda blurlanan/buzlanan fotoğraf ile “isim ve soy isim” gibi başka bilgilerin birleştirilmesi/eşleştirilmesi halinde ilgili kişilerin kimliklerinin belirlenebilmesinin mümkün olmasından ötürü mezkûr fotoğrafın kişisel veri niteliğini ortadan kaldırmadığı, zira ilgili kişinin haberde paylaşılan isim ve soy isim bilgileri ile arama motorlarından ve/veya –dosya kapsamına sunulan bilgi ve belgelerde belirtildiği üzere- Facebook adlı sosyal medya platformundan arama yapıldığında bu fotoğrafın blurlanmamış/buzlanmamış versiyonuna da erişimin mümkün olduğu,
Medya şirketi “haberin içeriğinin DHA, İHA ve AA gibi ajanslardan alınan bilgiler ile olay yerinde ve çevresinde yapılan araştırma ve röportajlara dayandığı, tüm açılardan bakıldığında haber içeriğinin somut gerçeğe uygun olduğu ve o aşamada yapılabilecek bir araştırmanın da bulunmadığı” yönünde bir savunma yapmış olsa da, yine medya şirketi tarafından Kuruma iletilen ve yapılan haberin kaynağı olarak gösterilen (İHA ve DHA haber ajanslarına ait) haberlerde mağdur kadının isminin doğru bir şekilde yazılmış olduğunun görüldüğü,
Dolayısıyla, medya şirketince dikkatli ve özenli bir şekilde haber yapılmış olsa idi yapılan isim yanlışlığının en azından haberde görüntülerine yer verilen mağdur kadının eşinden teyit edilmek suretiyle düzeltilebileceğinin rahatlıkla söylenebileceği,
Medya şirketi “mağdur kadının eşinin belki benzerlikten dolayı belki de olayın şoku ile kendisine gösterilen ve onaylaması üzerine haberde kullanılan fotoğrafın mağdura ait olduğunu teyit ettiği” yönünde bir savunma beyanında bulunmuş olsa da bu beyanın tevsik edici herhangi bir belge ile desteklenemediği, böyle bir eksikliğin ise medya şirketinin söz konusu beyanının salt olarak sorumluluktan kurtulmak amacıyla ortaya atılmış olabileceği izlenimini uyandırdığı,
Yayınlanan bir haber kapsamında çatışan haklar konumundaki ifade özgürlüğü ile kişilik hakkı arasında yapılan denge testi neticesinde ifade özgürlüğüne öncelik tanınabilmesi için zikredilen üç kriterin de aynı anda karşılanmasının gerektiği, ancak inceleme konusu şikâyetin dayandığı haber bakımından bahsi geçen kriterlerin tamamını karşılanmadığı,
İnceleme konusu habere ilişkin olarak, bir yargı kararına istinaden veri sorumlusu tarafından süresi içerisinde cevap ve düzeltme metninin yayınlanması suretiyle yayının ilk ulaştığı izleyicilere haberde yapılan hata hakkında bildirimde bulunulmuş olmasının veri sorumlusu tarafından yürütülen hukuka aykırı kişisel veri işleme faaliyetini ortadan kaldırmayacağı,
İlgili kişiler tarafından Kurula yapılan şikâyetin, mahkeme kararına istinaden bir cevap ve düzeltme metninin yayınlanmasından sonra yapılmış olmasının konuya ilişkin olarak 6698 sayılı Kanun hükümleri uyarınca yapılacak müstakil değerlendirmeleri etkilemeyeceği
değerlendirmelerinden hareketle;
Veri sorumlusu hakkında 6698 sayılı Kanun’un 18’inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendi uyarınca 300.000 TL idari para cezası uygulanmasına, veri sorumlularınca hukuka aykırı kişisel veri işleme faaliyetinde bulunulduğundan bahisle ilgili kişiler tarafından öne sürülebilecek maddi ve/veya manevi tazminat talepleri için adli makamlar nezdinde girişimde bulunulabileceği konusunda ilgili kişilerin bilgilendirilmesine karar verilmiştir.
Sonuç:
Medya şirketlerinin kişisel verileri işleme faaliyetleri konusunda daha dikkatli olmaları gerekmektedir. Özellikle veri sorumlusu olanlar kişisel verilerin hukuka aykırı olarak işlenmesini önlemek amacıyla uygun güvenlik düzeyini temin etmeye yönelik gerekli her türlü teknik ve idari tedbirleri almakla yükümlüdürler. Somut olayda kurulun kararına göre ilgili kişilerin haberde kullanılan fotoğrafının herkese açık olduğu anlaşılan Facebook sayfasında yer almasının (diğer bir deyişle alenileştirilmiş olmasının), bu fotoğrafın amacı dışında kullanılabilmesine cevaz vermeyeceği ve fotoğrafın işlenmesinin 6698 sayılı Kanun’da düzenlenen kişisel veri işleme şartlarına dayanması gerektiğinin açık olduğu, 6698 sayılı Kanun kapsamında “alenileştirme” kavramının, kişisel verinin herhangi bir şekilde kamuoyuna sunulmasından daha dar bir anlama sahip olduğu ve ilgili kişinin alenileştirme iradesi ve alenileştirme amacı ile yakın ilişki içerisinde bulunması gerektiği anlaşılmaktadır. Her ne kadar medya şirketi blurlama/buzlama yaparak kişinin tanınmasının engellendiğini söylese de isim-soy isim ve kullanılan fotoğraf ile kişi hakkında kim olduğuna dair bir sonuca varılabilir. Bunun yanında kararda geçen diğer haber kanallarının isim konusunda hata yapmaması fakat bu medya şirketinin yeterli özeni göstermeyerek bu şekilde bir hata yapmış olması da verilen cezanın yerinde bir ceza olduğunu göstermektedir.
Kararın tamamına ulaşmak için; https://kvkk.gov.tr/Icerik/7271/2021-1217
